"Aínda me sinto un 'beatnik"

Emilio Cao (Santiago, 1953) volve ao torreiro da música galega a comezos de febreiro, no festival madrileño de Las Rozas. Dez anos despois de Simbad en Galicia, produce certa estrañeza que Cao, encarnación durante moito tempo dun folk posible en Galicia -aínda levou hai un mes o premio Andaina Senlleira do diario La Opinión-, recupere o foco en Madrid, pero o músico compostelán non lle dá importancia. "Foron os primeiros que se interesaron", resume.

Con 16 temas gravados, aínda sen títulos, a sensación do músico santiagués é "un pouco a do principio". "É un disco aberto, de cancións... Máis pop". A narrativa segue sendo plural: tanto aparece Foucellas como Machín. Tres décadas despois de Fonte do Araño (1977), porta aberta ao que hoxe adoita estabularse como música galega (folk), a sensación do principio é irrecuperable, pero Cao segue sen marxinar músicas. Á entrevista chega co Gold de Prince na cabeza. "Levo toda a vida cun pé no folk e outro no pop e no rock... Unha mestizaxe que aquí se fai pouquísimo". "En Fonte do Araño xa había puristas que criticaban que usase guitarras eléctricas e ecos de repetición con zanfonas, pero eu nunca pensei se é que son músico folk ou non".

"Hai un exceso de transcendencia na música galega, tamén na posta en escena"

Naquela época tivo que escoller. Decisións do diario - "aínda me sinto un beatnik", di- para protexer a carreira musical. "A carreira é a vida, e iso implica desubicarse. Iso de 'pasaron dous anos e non sacaches disco' non é para min". O mesmo artista que simultaneaba o baixo eléctrico en Voces Ceibes coa psicodelia galega de NHU - "chegamos a facer ambient music na carpa das vodas do derradeiro Sha de Irán, en Cadaqués"- botouse á harpa por casualidade e quedou prendado dela. Tras o fundacional Fonte do Araño, coa colaboración do bretón Alan Stivell, a transcendencia e o celtismo -da harpa- entalaron a imaxe pública de Cao e obviaron outras posibles lecturas do debut. "Por tocar a harpa hai xente que te relaciona co druída de Astérix", bromea o músico, "e a min o que me gusta é ter moitas cartas na baralla".

A responsabilidade tamén era política. Tanta era, que nos anos 80 apartou da música galega o discurso cantado. Cao empezou a manter pousadas hábiles en Copenhage, Gales e Madrid. Faise necesaria a broma: "As palabras medíanse moitísimo... Ou musicabamos poetas ou a ver que se dicía...". No actual proceso de dignificación, Cao aínda advirte na música galega "un exceso de transcendencia que afecta tamén á posta en escena". Dío doutro xeito: "O cambio político contentoume moito, pero nós debemos desmarcarnos do poder. Iso non quita que eu acepte mañá catro ou cinco concertos da Administración, pero non será porque vaia eu buscalos". Para descomprimir ese discurso oficial "non hai que dicir cousas que xa non se deben dicir, porque pola cultura galega estamos todos". A volta que queda é "a da irreverencia". A mesma actitude que o fixo protagonista noutros ambientes folk: Yo quiero ser Emilio Cao, tocar el arpa en el Caurel y ser tan guapo como él. Cantábano Siniestro Total a comezos dos 80, e o propio Cao estivo este verán en Castrelos, co grupo de Julián Hernández, tocando Yo quiero ser Emilio Cao. "Escribiron Cao porque rimaba con demasiao", ri. "Había xente que me dicía con moito respecto qué me parecía aquilo, pero a min pareceume ben desde un principio".

O que lle preocupa agora non é quen lle vai editar o disco. "Co mito do directo como algo sempre rendible, as empresas de management cobren o papel que tiñan antano as discográficas... É un papel esaxerado, pero está así. Ao mellor debo colgalo na miña web, sequera unhas poucas cancións". Para o tema do directo, na medida do posible, segue buscando espazos singulares. A idea de facer unha xira en espazos de arqueoloxía industrial abandonouna hai pouco. "Chegar ás Pontes pola noite en coche e atopar esa terrible masa de fume e luces... Sería un lugar incrible para un concerto".